Naima benadrukt altijd dat zij al vijf internationale publicaties heeft, terwijl ze nog pas 25 jaar oud is. Haar leeftijdgenoten worden daardoor altijd in verlegenheid gebracht. Is bescheidenheid een deugd?

Ja

Lees het onderstaande verhaaltje en maak de onderstaande vragen.
Odysseus vertelt de godin Calypso dat hij bij haar weggaat. Zij doet hem opnieuw een aanbod. Als hij bij haar blijft op haar eiland, stelt zij hem onkwetsbaarheid in het vooruitzicht: hij zal onsterfelijk zijn en niet verouderen of ziek worden. De liefde die Calypso hem biedt is zelf ook eindeloos en houdt nooit op te bestaan. Alle tegenspoed die een mensenleven gewoonlijk teistert is verdwenen als Odysseus kiest voor een leven met deze godin: er is geen vermoeidheid, of rouw, geen einde aan het geluk. Maar Odysseus weigert. Hij wil terug naar zijn koninkrijk Ithaca waar hij heerser is, en terug naar zijn vrouw Penelope en hun zoon Telemachos. Hij zegt:

'Godin en koningin, maak me niet boos. Ik ken de waarheid van alles wat je zegt. Ik weet dat mijn wijze Penelope niet aan jou kan tippen; zij is sterfelijk, jij wordt niet ouder. Maar toch zie ik reikhalzend uit naar de dag dat ik weer thuis kom, daarnaar verlang ik onverminderd. Als een godheid mijn schip mocht verwoesten en laten zinken in de donkere oceaan, dan zal ik een sterk hart dragen. Vóórdat ik hier bij jou aankwam heeft oorlog en noodweer mij vaak bedreigd, maar laat nieuwe beproevingen zich bij de oude voegen.'

A. Odysseus zegt dat hij tegenspoed met een 'sterk hart' tegemoet zal zien. Welke deugd wordt hiermee bedoeld?
B. Zou Odysseus volgens de ethiek van Aristoteles een sterk hart kunnen ontwikkelen als hij bij Calypso bleef? Leg je antwoord uit.
C. Calypso biedt Odysseus een leven aan waaruit iedere bron van kwetsbaarheid is verdwenen. Maar Odysseus weigert. Wat voor Aristotelisch argument zou Odysseus daarvoor kunnen geven?
D. Zou je zelf op Calypso's aanbod ingaan? Motiveer je antwoord met behulp van jouw eigen visie op het goede leven.

Lotte baalt want zij heeft haar tentamen niet gehaald. Rudi probeert haar op te vrolijken met grapjes. Is humor een deugd?

Ja

Lees het volgende verhaaltje uit Jane Austen's Pride and prejudice (1813) en maak de onderstaande vragen.
Mr. Darcy heeft Elizabeth zojuist ten huwelijk gevraagd, en zij heeft 'ja' gezegd. Opgetogen over de goede afloop halen zij herinneringen op aan de periode waarin zij elkaar nog niet zo waardeerden als nu.
'Ik ben mijn hele leven een egoïstisch mens geweest, in praktijk, maar niet uit principe. Als kind is mij verteld wat rechtvaardig was, maar mij werd niet geleerd hoe ik mijn karakter moest corrigeren. Mij werden goede principes aangereikt, maar ook toegestaan om die te volgen met trots en ijdelheide. Helaas werd ik als enige zoon (en lange tijd als enig kind) verwend door mijn ouders, die hoewel zij goed waren (vooral mijn vader, die welwillend was en vriendelijk) mij toestonden, aanmoedigden, en zelfs leerden hoe ik zelfzuchtig moest zijn en hooghartig, en voor niemand anders zorg moest dragen dan voor mijn eigen familiekring. Ze leerden mij om kwaad te denken over de rest van de wereld, om in elk geval te wensen dat ik kwaad zou kunnen denken over hun gevoel van eigenwaarde in vergelijking met die van mij. Zo was ik, van acht tot achtentwintig; en zo had ik kunnen blijven als jij er niet was, liefst, mooiste Elizabeth! (..) Door jou heb ik geleerd om mij meer bescheiden op te stellen.'
Vragen:
Darcy noemt in deze passage verschillende eigenschappen.
A. Selecteer hieruit de deugden en schrijf deze op.
B. Kies één van de deugden uit je lijstje en leg uit hoe deze deugd volgens Aristoteles zou bijdragen aan de realisering van het goede leven.
C. Darcy brengt hier een beperking naar voren van een opvoeding die is gericht op morele principes. Waartoe zijn morele principes volgens Darcy niet in staat?
D. Wat zijn volgens jou de voor en nadelen van een ethiek die is gericht op principes? Beargumenteer je antwoord.

Coen kan in zijn vakantie geduld opbrengen om zijn kinderen iets te leren, maar niet als hij werkt. Bezit hij de deugd 'geduld'?

Nee

Bas is erg verlegen. Als hij een spreekbeurt moet houden, stottert hij. Is verlegenheid een deugd?

Nee

Tot welke categorie behoort de deugd rechtvaardigheid? Is het een
a. emotionele deugd
b. sociale deugd
c. externe waarden deugd

C: het is een externe waarden deugd

Moed is een deugd tussen twee extremen. Welke twee extremen zijn dat'?
a. verlegenheid
b. roekeloosheid
c. lafheid
d. bluf

Tussen b en c: roekeloosheid en lafheid.

Vrijgevigheid is een deugd. Tussen welke twee extremen situeer je deze deugd?
a. Gierigheid
b. verkwisting
c. rechtvaardigheid
d. noodzaak

Tussen a en b: gierigheid en verkwisting

Rana zorgt altijd goed voor haar gasten. Als er mensen komen, zorgt zij dat de hele tafel vol staat met lekkere hapjes. Is gastvrijheid een deugd?

Ja

Jeroen is altijd behulpzaam. Bezit hij een deugd?

Ja

Kees kan goed leren. Is intelligentie een deugd?

Nee

‘Matigheid’ is een deugd. Dat betekent dat deze het midden houdt tussen twee extremen. Welke extremen zijn dat?
a. verspilling
b. ascetisme
c. krenterigheid
d. vraatzucht

Tussen a en b: verspilling en ascetisme

Tot welke categorie behoort de deugd 'vrijgevigheid' volgens de Aristotelische categorie? Is het een
a. emotionele deugd
b. sociale deugd
c. externe waarden deugd

c: externe waarden deugd

Anna geeft elk van haar kinderen één kado van dezelfde prijs. Is rechtvaardigheid een deugd?

Ja

Hier onder vind je een lijst met goede zaken.
A. Maak een rangschikking van deze zaken: zet de meest belangrijke bovenaan, de minst belangrijke onderaan.
B. Leg uit waarom je ze op deze manier hebt geordend.
C. Stel je voor dat je in de krottenwijken van Calcutta woont. Zou je deze zaken dan op dezelfde manier ordenen?

Goede zaken: medicijnen, leuk werk, vervoer (een fiets, auto of de trein), vrienden, onderdak, voedsel, snoep, een computer, schone natuur, kunst, de telefoon, een geliefde, democratie, een stabiel politiek systeem, onderwijs, vrijheid van meningsuiting, cafées, vrede, ouders, de sportclub, ...(zelf aanvullen)

Tot welke categorie behoort de deugd 'moed'? Is dit volgens Aristoteles' categorisering een:
a. emotionele deugd
b. sociale deugd
c. externe waarden deugd ?

a: een emotionele deugd

Tot welke categorie behoort de deugd 'bescheidenheid'? Is het een
a. emotionele deugd
b. sociale deugd
c. externe waarden deugd

B: het is een sociale deugd

Leon drinkt tegenwoordig wat minder biertjes in het weekend om op maandag wat helderder te zijn. Is matigheid een deugd?

Ja

Catelijne wil heel graag een promotie. Daarom overdrijft zij -als haar baas in de buurt is- alle goede dingen die zij heeft gedaan of van plan is te doen. Is overdrijven (bluffen) een deugd?

Nee

Rianne geeft uitstekend leiding aan de faculteit. Is een leidinggevende capaciteit een deugd?

Nee

Lees in de portrettengalerij onder het thema 'relativisme en universalisme' de tekst van Martha Nussbaum. Bekijk vooral de lijst met 'sferen van menselijk leven', en de corresponderende deugden.

A. Is deze lijst volgens jou volledig? Zou je er iets aan toe willen voegen? Leg je antwoord uit.
B. Denk je net als Nussbaum dat deze lijst op het leven van alle mensen in alle culturen van toepassing is? Leg je antwoord uit.
C. Nussbaum vindt dat de capaciteiten van mensen in al deze sferen de kans moeten krijgen om zich te ontwikkelen. Dat vindt zij ook het doel van ontwikkelingsbeleid. Ben je het met haar eens? Beargumenteer je antwoord.

Chantal maakt zich zorgen om de gezondheid van haar zoon Berend. Is bezorgdheid een deugd?

Nee

Martijn is nu één dag gestopt met roken. Kun je op basis daarvan zeggen dat hij de deugd 'doorzettingsvermogen' bezit?

Nee

Harold houdt er erg van om in het middelpunt van de belangstelling te staan. Hij geniet enorm als hij een verhaal vertelt en iedereen hem bewondert. Hij dikt zijn verhalen extra aan, om de aandacht vast te kunnen houden. Is ijdelheid een deugd?

Nee

Maarten heeft ontdekt dat een leugen de verhouding met andere mensen kan frustreren. Is eerlijkheid een deugd?

Ja

Dennis is bevriend met Joris. Als Joris ziek is, doet hij boodschappen voor hem. Is vriendschap een deugd?

Ja

Lees in de portrettengalerij onder het thema 'karakter en identiteit' de tekst van Charles Taylor uit De malaise van de moderniteit.

A. Wat beschouwt Taylor als een belangrijke hedendaagse morele waarde?
B. Taylor vindt dat hedendaagse mesnen deze waarde op een verkeerde manier benaderen. Waarom is dat volgens hem zo? Leg uit.
C. Ook Aristoteles benadrukt dat de ontwikkeling van het eigen karakter een sociale context nodig heeft. Ben je het met Taylor en Aristoteles eens? Motiveer je antwoord.

Beantwoord de volgende vragen.
A. Noem een deugd die je zelf erg belangrijk of bewonderingswaardig vindt, en beschrijf aan de hand van een voorbeeld hoe deze in het dagelijks leven moet worden beoefend.
B. Houdt deze deugd het midden tussen twee extremen? Leg uit of dat zo is, en tussen welke twee extremen je deze zou plaatsen.
C. Denk je dat een mens deze deugd nodig heeft om het goede leven te kunnen leiden? Leg je antwoord uit.

Lees boek 1, paragraaf 3 in Aristoteles Nichomachische ethiek. Ben je het eens met Aristoteles'kritiek op de leefwijzen van veel mensen? Beargumenteer je antwoord.

Tot welke categorie behoort de deugd 'eerlijkheid' volgens de Aristotelische ordening? Is het een
a. emotionele deugd
b. sociale deugd
c. externe waarden deugd

B: eerlijkheid is een sociale deugd

Tot welke categorie behoort de deugd 'humor'? Is het een
a. emotionele deugd
b. sociale deugd
c. externe waarden deugd

B: het is een sociale deugd

Ellen is een uitstekende zwemster. Is sportiviteit een deugd?

Nee

Lees boek 1, paragraaf 11 uit de Ethica Nicomachea.
A. Kun je iemand die dood is volgens Aristoteles gelukkig noemen? Leg je antwoord uit.
B. Ben je het met Aristoteles eens? Leg uit.

Frank is erg zenuwachtig voor het sollicitatiegesprek. Is moed een deugd?

Ja